Dzisiaj temat niezwykle ważny, bo dotyczący zabezpieczenia dla wykonawcy należytego wykonania umowy przez jego podwykonawcę – gwarancja należytego wykonania umowy.
Zabezpieczenie należytego wykonania umowy o roboty budowlane oraz terminowego usuwania wad i usterek
Kilka dni temu zgłosił się do mnie Klient w sprawie spornej ze swoim podwykonawcą. Chodziło o nieopłacone faktury oraz kwestie związane z odmową dokonania odbiorów z uwagi na wady.
Jeszcze przed przeanalizowaniem umowy Klient poinformował mnie, że „miał mieć gwarancję bankową” jako zabezpieczenie należytego wykonania umowy, ale jej nie dostał.
Po przeanalizowaniu umowy okazało się, że rzeczywiście w umowie wskazano jako zabezpieczenie roszczeń mojego Klienta – Wykonawcy, gwarancję bankową. Gwarancja miała być ustanowiona w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy dostarczyć podwykonawca.
Na tym jednak postanowienia dotyczące zabezpieczenia się kończyły. A jaki był tego skutek, o tym w podsumowaniu.
Najpopularniejsze sposoby zabezpieczenia wykonania umowy o roboty budowlane
Dla każdego wykonawcy zabezpieczenie należytego wykonania umowy jest kluczowym narzędziem, które moim zdaniem musi znajdować się w każdej umowie z podwykonawcą.
Sposobami zabezpieczenia mogą być:
- gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa
- dobrowolne poddanie się egzekucji w trybie art. 777 pkt 5 kpc
- potrącanie odpowiedniego procentu tytułem kaucji gwarancyjnej z wystawianych faktur
- kaucja gwarancyjna wnoszona w całości w pieniądzu przy podpisaniu umowy.
Formy zabezpieczenia należytego wykonania kontraktu
Bardzo ważne jest, aby w umowie dokładnie opisać, jaka jest forma zabezpieczenia i co najważniejsze – co się stanie jeżeli podwykonawca nie wniesie zabezpieczenia w terminie.
Gwarancja w praktyce
Dla przykładu w przypadku niewniesienia gwarancji możliwe jest dokonywanie potrąceń tytułem zatrzymania z każdej z faktur albo obowiązek wniesienia przez podwykonawcę zabezpieczenia w pieniądzu w postaci kaucji gwarancyjnej.
Aby było to jednak możliwe, wykonawca musi posiadać takie uprawnienie w umowie (musi to być jakoś w umowie opisane).
Jakie zapisy w umowie o roboty budowlane chronią interesy inwestora i wykonawcy?
Najlepszym w mojej ocenie sposobem zabezpieczenia jest gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa.
Dlaczego?
Po pierwsze, bank lub ubezpieczyciel są co do zasady wypłacalni. Po drugie dochodzenie zapłaty kwoty z gwarancji jest proste i szybkie.
Wiele oczywiście zależy od postanowień danej gwarancji, ale zazwyczaj konieczne jest jedynie złożenie (w razie zaistnienia oczywiście powodów) żądania zapłaty do banku lub ubezpieczyciela.
Gwarancja jest też często nazywana bezwarunkową. Co to oznacza? Bank lub ubezpieczyciel nie bada szczegółowo okoliczności danej sprawy, a skupia się na zachowaniu warunków formalnych.
Wracając do przykładu z początku wpisu – czyli o tym jak wykonawca pozostał bez żadnego zabezpieczenia
W umowie, o której wspominałem na wstępie, przewidziano zabezpieczenie dla wykonawcy w formie gwarancji bankowej z terminem jej ustanowienia na kilka dni po zawarciu umowy. I nic więcej.
Podwykonawca nie wniósł gwarancji. W umowie nie przewidziano (a powinno), że niewniesienie gwarancji uprawnia wykonawcę do odstąpienia od umowy. Ponadto, w umowie nie napisano, co się dzieje w sytuacji, gdy podwykonawca tej gwarancji nie ustanowi.
Efekt?
Wykonawca pozostał bez żadnego zabezpieczenia i bez żadnej umownej możliwości wymuszenia na podwykonawcy ustanowienia tego zabezpieczenia. Umowa była wykonywana, prace zakończone, ale z usterkami. Podwykonawca odmówił uznania usterek i dokonania napraw.
Jaki był finał tej historii?
Wykonawca musiał z własnych środków usunąć usterki za pomocą innego podwykonawcy. Oczywiście będzie on uprawniony do dochodzenia od podwykonawcy odszkodowania, ale wymaga to od niego poniesienia znacznych kosztów i długotrwałego procesu sądowego.
A wystarczyło jedynie doprecyzować postanowienia umowy.
Każdemu Klientowi zawsze mówię, wręcz kilkukrotnie, że geneza jego problemu zawsze tkwi w umowie (zawartej czasami kilka lat temu) a dokładnie w tym, że po pierwsze nie zabezpiecza jego interesów, po drugie zaś jest często nieprecyzyjna.
Zapraszam do kontaktu.
Michał Książek
radca prawny
Zdjęcie: Gosia K
***
Odstąpienie od umowy w umowie z podwykonawcą – jak uregulować w umowie, aby można było z tego skorzystać
Odstąpienie od umowy w umowie z podwykonawcą – co musi zawierać umowa, aby można było z niego skorzystać?
Klauzula umownego prawa odstąpienia od umowy jest instytucją dobrze znaną i szeroko stosowaną w umowach o roboty budowlane.
W umowach o roboty budowlane, zarówno w relacji inwestor – generalny wykonawca, jak i w relacji generalny wykonawca – podwykonawca, znajduje się szereg postanowień zabezpieczających strony w razie nienależytego wykonywania umowy przez jedną z nich [Czytaj dalej…]